1. Giới thiệu chung

Cửa chống cháy là một trong những thành phần quan trọng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) của công trình xây dựng. Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2021/BXD về an toàn cháy cho nhà và công trình, việc lựa chọn và lắp đặt cửa chống cháy phải đảm bảo các tiêu chuẩn về giới hạn chịu lửa (EI), cấu tạo kỹ thuật, vị trí lắp đặt, cũng như tính tương thích với tổng thể kiến trúc và hệ thống thoát hiểm của công trình.

Trong các công trình hiện đại, việc thiết kế và lắp đặt cửa ngăn cháy tự động không chỉ là một giải pháp kỹ thuật mà còn là một phần quan trọng của chiến lược tổng thể về an toàn phòng cháy chữa cháy trong công trình bao gồm:

• Tăng cường hiệu quả phòng cháy chữa cháy
• Đảm bảo lưu thông thường xuyên và đóng kín khi cần thiết bằng quản lý hệ thống
• Tối ưu cho kiến trúc hiện đại và công trình lớn         
• Nâng cao tiêu chuẩn an toàn – yếu tố cần thiết cho chứng nhận công trình xanh hoặc LEED
• Chi phí bảo trì thấp và tuổi thọ cao

2. Các loại cửa chống cháy tự động

2.1. Cửa thép chống cháy tự động (Pocket door)

• Cấu tạo: Hai lớp thép mạ kẽm/inox, lõi cách nhiệt bằng thạch cao hoặc vật liệu chống cháy tấm MGO. Cửa được lắp thêm bộ phụ kiện motor điện, bộ điều khiển và hệ thống cảm biến nhiệt hoặc báo cháy đồng bộ, sản phẩm được kiểm tra thử nghiệm tính chịu lửa và cấp chứng chỉ kiểm định cho toàn bộ hệ cấu kiện.
• Chức năng tự động: Khi có tín hiệu từ hệ thống báo cháy (đầu báo khói/nhiệt), cửa tự động đóng lại để ngăn cháy lan.
• Ứng dụng: Hành lang chung cư, khu kỹ thuật, kho chứa hàng.

2.2. Cửa kính chống cháy tự động

• Cấu tạo: Khung thép/inox chịu nhiệt, kính chống cháy nhiều lớp (chứa Gel NanoS chống cháy chuyên dụng), kết hợp hệ thống motor và cảm biến tự động.
• Chức năng tự động: Có thể kết nối với hệ thống báo cháy để tự động đóng lại khi phát hiện cháy, đồng thời vẫn giữ được tầm nhìn và ánh sáng tự nhiên.
• Ứng dụng: Khu vực tiền sảnh, hành lang khách sạn, văn phòng hiện đại.

2.3. Cửa cuốn chống cháy tự động (Rolling Fire Shutter)

• Cấu tạo: Tổ hợp của nan thép, bông gốm chống cháy, vải silicate chống cháy và vật liệu vữa chống cháy nhồi trong khung ray cuốn, motor vận hành, hộp điều khiển trung tâm, liên động hệ thống báo cháy, cảm biến nhiệt và khói.
• Chức năng tự động: Khi xảy ra cháy, hệ thống tự động hạ cửa ngăn không cho cháy và khói lan sang các khu vực khác.
• Ứng dụng: Siêu thị, trung tâm thương mại, gara ô tô, nhà kho công nghiệp.

2.4. Cửa trượt ngang chống cháy tự động (Horizontal Sliding Fire Door)

• Cấu tạo: Thường áp dụng cửa kính chống cháy EI60-90 phút, bộ phụ kiện đồng bộ có lắp ray trượt và motor điều khiển chính hãng.
• Chức năng tự động: Trượt ngang đóng kín lối đi khi nhận tín hiệu cháy từ hệ thống trung tâm.
• Ứng dụng: Nhà máy công nghiệp, kho hàng, tầng hầm.

3. Cơ chế hoạt động của cửa chống cháy tự động

• Cảm biến nhiệt hoặc khói: Khi phát hiện nhiệt độ vượt ngưỡng hoặc khói trong không khí, cảm biến gửi tín hiệu đến hệ thống trung tâm.
• Bộ điều khiển trung tâm: Nhận tín hiệu và điều khiển motor đóng cửa.
• Nguồn điện dự phòng: Cửa chống cháy tự động thường có nguồn điện UPS để đảm bảo hoạt động ngay cả khi mất điện.
• Kết nối hệ thống báo cháy tòa nhà: Đồng bộ hóa với hệ thống báo cháy giúp tối ưu thời gian phản ứng.

4. Tác dụng và lợi ích của cửa chống cháy tự động

4.1. Ngăn chặn đám cháy lan rộng

• Tự động đóng lại trong thời gian ngắn khi phát hiện cháy giúp cô lập khu vực cháy, giới hạn khả năng lan lửa.
• Đặc biệt quan trọng trong công trình nhiều tầng, nơi cháy có thể lan theo trục đứng (cầu thang, thang máy).

4.2. Bảo vệ lối thoát hiểm và tăng thời gian thoát nạn

• Cửa tự động đóng kín khu vực cháy, đảm bảo lối đi an toàn cho cư dân và nhân viên trong tòa nhà.
• Tăng thời gian vàng để sơ tán khỏi khu vực nguy hiểm.

4.3. Giảm thiểu thiệt hại tài sản

• Cô lập đám cháy tại chỗ giúp các hệ thống PCCC khống chế hiệu quả hơn.
• Tránh cháy lan đến khu vực chứa tài sản, thiết bị đắt tiền.

4.4. Tăng cường tính thẩm mỹ và tiện nghi

• Cửa kính tự động mang lại sự hiện đại, phù hợp với kiến trúc mở.
• Giảm thao tác tay, tiện lợi cho người già, người khuyết tật.

4.5. Tích hợp hệ thống thông minh

• Kết hợp với nhà thông minh (smart building), báo cháy từ xa, điều khiển đóng mở qua trung tâm.
• Có thể kết nối hệ thống kiểm soát ra vào, bảo mật, an ninh.

5. Các yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn kiểm định

5.1. Tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế

• TCVN 2622:1995 – Phòng cháy cho nhà và công trình.
• QCVN 06:2021/BXD – Quy chuẩn về an toàn cháy.
• EN 1634-1 (Châu Âu) / UL 10C (Mỹ): Kiểm tra chịu lửa của cửa.

5.2. Yêu cầu thiết kế và lắp đặt

• Đảm bảo kích thước theo tiêu chuẩn lối thoát hiểm.
• Cửa phải có kiểm định chịu lửa bởi đơn vị đủ năng lực.
• Motor, cảm biến, nguồn điện dự phòng cần được kiểm tra định kỳ.

5.3. Phụ kiện chuyên dụng

• Bản lề chịu nhiệt, gioăng chống khói, tay co thủy lực.
• Thiết bị kích hoạt: cảm biến nhiệt, khói, hoặc nút nhấn khẩn cấp.
• Hệ thống điều khiển trung tâm: thường đặt tại phòng kỹ thuật.

6. Một số tình huống ứng dụng thực tế

• Chung cư cao tầng: Sử dụng cửa thép tự động EI 90 tại sảnh tầng, hành lang, thang bộ.
• Trung tâm thương mại: Cửa cuốn EI 120 ngăn giữa khu mua sắm và khu kỹ thuật.
• Khách sạn: Cửa kính chống cháy tự động kết hợp kiểm soát ra vào.
• Nhà máy sản xuất: Cửa trượt ngang tại khu vực phân xưởng dễ cháy nổ.

7. Kết luận Cửa chống cháy tự động là xu hướng thiết yếu trong các công trình hiện đại, không chỉ nâng cao hiệu quả ngăn cháy, bảo vệ tính mạng và tài sản mà còn giúp tối ưu hóa không gian và vận hành thông minh. Việc lựa chọn đúng loại cửa, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật và lắp đặt phù hợp là yếu tố quyết định đến khả năng bảo vệ của cả hệ thống phòng cháy chữa cháy trong công trình. Các giải pháp  cửa  chống cháy tự động do DVF cung cấp và thi công cho công trình đều đã vượt qua thử nghiệm chống cháy bao gồm cả tất cả phụ kiện cấu kiện nên bộ cửa này nhằm đảm bảo tỉnh pháp lý để nghiệm thu cho công trình. Trong bối cảnh đô thị hóa và mật độ dân cư cao, các giải pháp tự động hóa PCCC nói chung và cửa chống cháy tự động nói riêng cần được ưu tiên trong thiết kế, thi công và nghiệm thu công trình xây dựng.